Ortadoğu’da bitmeyen savaşlar, aynı dine aynı ırka mensup insanlar bir birilerini acımasızca öldürüyorlar. Yurdumuzda son zamanlarda artan terör olayları bu nasıl bir insanlık sorusunu gündeme getiriyor. Çoğumuz Arapça kökenli insan sözcüğünün ne anlama geldiğini bilmez ve düşünmez. İnsan ins nisyan deyimlerinden türemişin iyi huylu güvenilir anlamında. Nisyan unutan anlamını ihtiva ediyor. Bir Osmanlı deyişinde “hafızayı beşer nisyan ile maluldür” denir. Tabi unutmanın iyi tarafı var kötü tarafı var. Biraz tarih bilinci de gerekli. Geçmişten ders almak gerekir ama ders alınmıyor. Bilim adamları insanın yapıcı ve yıkıcı yönlerinin olduğunu belirtiyorlar. Örneğin psikiyatri bilgini Alfred Adler insanın kişiliğini belirleyen etkenin büyük ölçüde kalıtım değil eğitim olduğunu insanın özünde iyi olduğunu söylüyor. Ünlü ruh bilimci Freud ise insanın yıkıcı savaşçı yönünün ancak eğitimle bu olumsuz duygunun kontrol altına alınabileceğini belirtmiş. Ülkemizin önde gelen psikiyatri uzmanı Prof. Engin Geçtan’ın “insan olmak” adlı önemli eseri varoluşçu felsefenin izlerini taşıyor o da insanın yapıcı yönün Yıkıcı yönünden daha etkin olduğunu eğitimin öneminden söz eder, insan olmanın en önemli özeliğinin merhamet ve vicdan olduğunu belirtir. İnsanın yapısı ile ilgili dinler ile bilimin ortak yönleri var. İslam dini de bilim gibi insanın iyi tarafı ve kötü tarafı olduğunu insan kıymetini bilirse eşrefi mahlukat olacağını bildiriyor. İslam dini akla bilime büyük önem verir. Aklı olmayanın dinin olamayacağını söyler. Bilimin bir tek şerhi değil genel bilimi kapsadığı açıktır. Ne var ki zamanın da çağın karanlığını yenen bir nevi devrim yapan bir dinin ilerlemesi gerekirken yanış yönelimlerle şimdi gerilemesi hazin acı bir durumdur. Bu durum özelikle selefi vahabi İslam anlayışı açısından geçerlidir. Bizim Yunus Emre, Mevlâna, Said’i Nursi ekolun dan gelen Anadolu İslam düşüncesi insan sevgisine dayanışmasına dayanır. İnsan öldürmenin büyük günah olduğunu belirtir. Hacı Bektaşi veli hazretleri incinsen de incitme der. İnsan olma ahlaklı olma yolunda en önemli engelin cehalet olduğu bilinir. Müslüman ülkelerin ve halkların ilerlemeleri kalkınmaları, ancak insan hak ve özgürlüğü ile dini değerlere de saygılı olan demokrasi ile mümkündür. Aksi çabalar bu çağda görüldüğü gibi çıkmaz yoldur. Çünkü tarihin çarkı geriye değil ileriye gider.