NECDET ŞANSAL
Köşe Yazarı
NECDET ŞANSAL
 

ESKİ URFA TARİHİ VE KÜLTÜRÜ -83-

Damat hamamı: gelin hamamından farklı olurdu. Kız tarafı çağrılmaz, damadın ailesinin erkekleri ve damadın arkadaşları katılır, gece geç saatlere kadar, hamamda yıkanır ve eğlenceler yapılır, oyunlar oynanırdı. Şimdi bu eski adet de kalkmıştır. Aspap gecesi, diye bir gece düzenlenir, damadın ailesinden birkaç tane erkek, gelin evinden damadın elbiselerini getirip damat giydirilir, türküler, maniler söylenirdi. Bu türkü veya mani diyelim bazıları, Oy pırpırım pırpırım Dağları dilim dilim Biz Ahmeyi everdik Allah Halleye kerim Hala hala heyy Çağırın hakkoyu Geydirin sakkoyu güzel hoş maniler söylenirdi. Düğün öncesi geline ise törenle kına yakılır yine türküler maniler söylenirdi. Buna gelin kınası denilirdi. Ayrıca damat kınası denilen uygulama gelin kınasına benzer bir şekilde düzenlenirdi. Gelin kınasından bir gün sonra gece damat ailesi ve arkadaşları bundan 50- 60 yıl evvel gelini babasının evinden halayla, zılgıtla alır damadın evine genellikle yaya götürülürdü. Çünkü şehir küçük mahaller birbirlerine yakındı. Kırsal kesimde, köylerde gelin at veya deve ile damadın evine götürülürdü. Damadın gerdeğe girmesi, genellikle yatsı namazından sonra olurdu. Bir hoca çağrılır, evin önünde kısa bir dua okunur. Damadın az sayıda akrabası ve arkadaşı, damadı itekleyerek gelinin odasına korlar. Damat gelinin odasına girince heyecanlanmaması ve utanmaması için yaşlı tecrübeli bir kadında içeri girer, gelin ile damadın ellerini birleştirir, kadın genç çiftlere nasihat eder, odadan çıkardı. Damat gerdeğe girdiği gecenin sabahında kirvesi ve bazı arkadaşları tarafından evinden alınır hamama götürülür, sonra yine kirve tarafından bir ziyafet verilirdi. Buna da güveği hamamı denirdi. Şimdi bu eski adetlerin çoğu kalmadı. Duvak günü diye bir adet de vardı. Evlenmeden sonra Salı günü kadınlar gelini görmeye giderler, gelin bir sandalyede gelinliği ve duvağı ile oturur. Bir kadın duvağı kaldırır, gelin fazla konuşmadan kadınları ortasında bir süre otururdu. Şimdi bu güzel eski adet de kalmadı. Ayrıca birinci, ikinci, hatta üçüncü Cuma diye gelin cumaları diye bir adet vardır. Evlilikten sonraki ilk Cuma da damat, gelin tarafı, komşular geline bazı armağanlar, hediyeler götürülür. Devam Edecek…
Ekleme Tarihi: 23 Mart 2022 - Çarşamba

ESKİ URFA TARİHİ VE KÜLTÜRÜ -83-

Damat hamamı: gelin hamamından farklı olurdu. Kız tarafı çağrılmaz, damadın ailesinin erkekleri ve damadın arkadaşları katılır, gece geç saatlere kadar, hamamda yıkanır ve eğlenceler yapılır, oyunlar oynanırdı. Şimdi bu eski adet de kalkmıştır. Aspap gecesi, diye bir gece düzenlenir, damadın ailesinden birkaç tane erkek, gelin evinden damadın elbiselerini getirip damat giydirilir, türküler, maniler söylenirdi. Bu türkü veya mani diyelim bazıları,

Oy pırpırım pırpırım Dağları dilim dilim

Biz Ahmeyi everdik Allah Halleye kerim

Hala hala heyy

Çağırın hakkoyu Geydirin sakkoyu

güzel hoş maniler söylenirdi.

Düğün öncesi geline ise törenle kına yakılır yine türküler maniler söylenirdi. Buna gelin kınası denilirdi. Ayrıca damat kınası denilen uygulama gelin kınasına benzer bir şekilde düzenlenirdi. Gelin kınasından bir gün sonra gece damat ailesi ve arkadaşları bundan 50- 60 yıl evvel gelini babasının evinden halayla, zılgıtla alır damadın evine genellikle yaya götürülürdü. Çünkü şehir küçük mahaller birbirlerine yakındı. Kırsal kesimde, köylerde gelin at veya deve ile damadın evine götürülürdü.

Damadın gerdeğe girmesi, genellikle yatsı namazından sonra olurdu. Bir hoca çağrılır, evin önünde kısa bir dua okunur. Damadın az sayıda akrabası ve arkadaşı, damadı itekleyerek gelinin odasına korlar. Damat gelinin odasına girince heyecanlanmaması ve utanmaması için yaşlı tecrübeli bir kadında içeri girer, gelin ile damadın ellerini birleştirir, kadın genç çiftlere nasihat eder, odadan çıkardı.

Damat gerdeğe girdiği gecenin sabahında kirvesi ve bazı arkadaşları tarafından evinden alınır hamama götürülür, sonra yine kirve tarafından bir ziyafet verilirdi. Buna da güveği hamamı denirdi.

Şimdi bu eski adetlerin çoğu kalmadı. Duvak günü diye bir adet de vardı. Evlenmeden sonra Salı günü kadınlar gelini görmeye giderler, gelin bir sandalyede gelinliği ve duvağı ile oturur. Bir kadın duvağı kaldırır, gelin fazla konuşmadan kadınları ortasında bir süre otururdu. Şimdi bu güzel eski adet de kalmadı.

Ayrıca birinci, ikinci, hatta üçüncü Cuma diye gelin cumaları diye bir adet vardır. Evlilikten sonraki ilk Cuma da damat, gelin tarafı, komşular geline bazı armağanlar, hediyeler götürülür. Devam Edecek…

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yeniurfagazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.