NECDET ŞANSAL
Köşe Yazarı
NECDET ŞANSAL
 

ESKI URFA TARIHI VE KÜLTÜRÜ -93-

Taş ustalığı: Urfa'da çok gelişmis taş ustaığı vardı. Evliya çelebinin 17. Asırda Urfa’ya gelip sanat eseri evlerini görünce "Urfa'da bir saray yok binlerce saray var" demiştir. Zamanımıza kadar gelen ünlü taş ustası bunlara yonucu da denilir, Ayıp usta ve Ramazan ustadır. Nacar pazarı: nacarlık Urfa'nın eski önemli sanatlarından biridir. Nacarlar tarihi nacar pazarında bulunurlardı. bu çarşı da üç beş dükkan ancak kaldı. Burasıda diger el sanatları gibi sanayie teknolojiye yenik düştü. Bu çarşının eski esnaflarından biri, baba, dede mesleği olan Mustafa Hakkı Balyemez'in verdiği bilgiye göre bu çarşı da yaklaşık 50 sanatkarın olduğunu belirtiyor. Şehrin ve köylerin tüm tahta işlerini kapı, pencere, zahire tahta ambarları yapılırdı. Ayrıca kürsü, sandalye, ekmek tahtası, kıyma tahtası, kara et dövme tokmağı, buğday döğme için kullanılan büyük tokmak. Balta, kazma, kürek sapları yapılırdı. Su küpünün üstünü örtmek için tahta kapak yapılırdı. Gòrüldüğü gibi nacarlık eski toplumun tüm tahta ihtiyaçlarını karşılamak için vazgeçilmez çok gerekli bir meslek idi. Nacar pazarı belki üç dört yüzyıldır bu çarşıdadır. Nacar pazarı şehrin ayrılmaz bir parçası idi. Bu çarşının tarihi sanatkarlarından bazıları; nacar Gulli, oğlu Emin Balyemez ve kardeşleri, Halil usta, Bakır Çavuş. Hakkı öncel gibi Eski ustalar vardı. El emeği göz nuru, helal ve temiz bir iş idi. Biz burada bir şehrin helalinden zorunlu ihtiyaçlarını karşılayan merhum olmuş tüm ustaları rahmetle anımamız gerekiyor. Terzilik: terzilik mesleği çok eski bir meslektir. Rivayete göre bu mesleği ilk icra eden piri Hazreti İdris olmuştur. Terzilik sanatının yaygınlık kazanması 18. Asırda dikiş makinasının icadıyla gelişmiştir. Dikiş makinasının ilimize ne zaman geldiğine dair bir bilgiye ulaşamadım. Tahminim, Urfa'ya gelişi 1900 ilk yıllarında gelmiştir. Böylece terzilik sanatı gelişerek 40 50 esnaf olmuşlardır. Çeşitli terzi branşları vardır. Takım elbise yani ceket, pantolon, diken terziler, bunlar en kıymetli pahalı grubu oluştururlar. Zira takım elbise yapmak kolay bir iş değildir. Yetenek, çalışkanlık ve sabır isteyen ince bir sanattır. Bu branşta en meşhur olanı Merhum Suphi Altı Parmak ve Sezayi Kara Kapıcıydı. Köylü işi entari, gömlek dikenler ayrı bir branştı bunlarda çok itina ve özen aranmazdı. Dolaysıyla bu branşta öne çıkan ünlü usta yoktu. Herkes ustaydı. Birde şalvar diken ustalar vardı. Ünlü kabardın Şalvar, kumaş şalvar ustası kazaz pazarında dükkânı bulunan Merhum Çillo Müslüm’dü. 100 yaşından fazla yaşamış Urfa'nın ünlü şalvar ustası Müslüm amcanın yanına çevre illerden ve ilçelerden gelip şalvar dikerdiler. Şimdi terzilik diğer el sanatlarına rağmen kısmen varlıklarını sürdürüyorlar. Kuyumculuk ve gümüşçülük sanatı: bu sanatların yapım atölye işi de çok zor maharetli deyim yerindeyse inne ile kuy kazma gibi çok zahmetli bir iştir. Kuyumcular Urfa'da şimdi tespihci çarşısı olmuş, belki bin yıllık tarihi kuyumcular çarşısında kuyumculuk mesleğini yapardılar. Bu meslekte yine çok sayıda kuyumcu vardı. Ünlü eski kuyumcular Hacı Osman Başbuğ v Farız behram idi. Diğer sanatlara rağmen kuyumculuk sanatı azalmadı çoğaldı. Devam Edecek…
Ekleme Tarihi: 20 Nisan 2022 - Çarşamba

ESKI URFA TARIHI VE KÜLTÜRÜ -93-

Taş ustalığı: Urfa'da çok gelişmis taş ustaığı vardı. Evliya çelebinin 17. Asırda Urfa’ya gelip sanat eseri evlerini görünce "Urfa'da bir saray yok binlerce saray var" demiştir. Zamanımıza kadar gelen ünlü taş ustası bunlara yonucu da denilir, Ayıp usta ve Ramazan ustadır. Nacar pazarı: nacarlık Urfa'nın eski önemli sanatlarından biridir.

Nacarlar tarihi nacar pazarında bulunurlardı.

bu çarşı da üç beş dükkan ancak kaldı.

Burasıda diger el sanatları gibi sanayie teknolojiye yenik düştü. Bu çarşının eski esnaflarından biri, baba, dede mesleği olan Mustafa Hakkı Balyemez'in verdiği bilgiye göre bu çarşı da yaklaşık 50 sanatkarın olduğunu belirtiyor. Şehrin ve köylerin tüm tahta işlerini kapı, pencere, zahire tahta ambarları yapılırdı. Ayrıca kürsü, sandalye, ekmek tahtası, kıyma tahtası, kara et dövme tokmağı, buğday döğme için kullanılan büyük tokmak. Balta, kazma, kürek sapları yapılırdı. Su küpünün üstünü örtmek için tahta kapak yapılırdı. Gòrüldüğü gibi nacarlık eski toplumun tüm tahta ihtiyaçlarını karşılamak için vazgeçilmez çok gerekli bir meslek idi. Nacar pazarı belki üç dört yüzyıldır bu çarşıdadır. Nacar pazarı şehrin ayrılmaz bir parçası idi. Bu çarşının tarihi sanatkarlarından bazıları; nacar Gulli, oğlu Emin Balyemez ve kardeşleri, Halil usta, Bakır Çavuş. Hakkı öncel gibi Eski ustalar vardı. El emeği göz nuru, helal ve temiz bir iş idi. Biz burada bir şehrin helalinden zorunlu ihtiyaçlarını karşılayan merhum olmuş tüm ustaları rahmetle anımamız gerekiyor.

Terzilik: terzilik mesleği çok eski bir meslektir. Rivayete göre bu mesleği ilk icra eden piri Hazreti İdris olmuştur. Terzilik sanatının yaygınlık kazanması 18. Asırda dikiş makinasının icadıyla gelişmiştir. Dikiş makinasının ilimize ne zaman geldiğine dair bir bilgiye ulaşamadım. Tahminim, Urfa'ya gelişi 1900 ilk yıllarında gelmiştir. Böylece terzilik sanatı gelişerek 40 50 esnaf olmuşlardır. Çeşitli terzi branşları vardır. Takım elbise yani ceket, pantolon, diken terziler, bunlar en kıymetli pahalı grubu oluştururlar. Zira takım elbise yapmak kolay bir iş değildir. Yetenek, çalışkanlık ve sabır isteyen ince bir sanattır. Bu branşta en meşhur olanı Merhum Suphi Altı Parmak ve Sezayi Kara Kapıcıydı. Köylü işi entari, gömlek dikenler ayrı bir branştı bunlarda çok itina ve özen aranmazdı. Dolaysıyla bu branşta öne çıkan ünlü usta yoktu. Herkes ustaydı. Birde şalvar diken ustalar vardı. Ünlü kabardın Şalvar, kumaş şalvar ustası kazaz pazarında dükkânı bulunan Merhum Çillo Müslüm’dü. 100 yaşından fazla yaşamış Urfa'nın ünlü şalvar ustası Müslüm amcanın yanına çevre illerden ve ilçelerden gelip şalvar dikerdiler. Şimdi terzilik diğer el sanatlarına rağmen kısmen varlıklarını sürdürüyorlar. Kuyumculuk ve gümüşçülük sanatı: bu sanatların yapım atölye işi de çok zor maharetli deyim yerindeyse inne ile kuy kazma gibi çok zahmetli bir iştir. Kuyumcular Urfa'da şimdi tespihci çarşısı olmuş, belki bin yıllık tarihi kuyumcular çarşısında kuyumculuk mesleğini yapardılar. Bu meslekte yine çok sayıda kuyumcu vardı. Ünlü eski kuyumcular Hacı Osman Başbuğ v Farız behram idi. Diğer sanatlara rağmen kuyumculuk sanatı azalmadı çoğaldı. Devam Edecek…

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yeniurfagazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.