NECDET ŞANSAL
Köşe Yazarı
NECDET ŞANSAL
 

ESKİ URFA TARİHİ VE KÜLTÜRÜ - 20

Kendi devrinde önde gelen bilim insanı Bardaysan nihayet her fani gibi 222 yılında vefat eder. Urfa tarihinde yazılı kaynaklar ve belgeler en çok abgar kralığı döneminden kalmıştır. Bundan dolayı bu dönemlerle ilgili tarihsel olayları ve kişileri yazmak gerekiyor. Sonra yine sırasıyla Urfa tarihi ile ilgili bilgiler verilecektir. Şimdi biz, tarihte ünlü bir kültür merkezi olan Urfa okulundan söz edelim. Urfa akademisi M.S 6 ve 7 yüzyıla kadar Mezopotamya bölgesinin önemli bir kültür merkeziydi. Bilginler bu okulda yetişti. Burada eğitimlerini tamamlayan Bilginler döneminde yine bir kültür merkezi olan Antakya'ya giderlerdi. Dönemin Bir din adamı ve tarih yazarı Ewsebiyos, düşünsel çalışmalarını Urfa'da yapmıştı. Sokrates'in belirttiğine göre Ewsebiyos Urfa'nın asil tabakasındandı, çocukluğundan beri kutsal kitabı incelemişti. Daha sonra helen kültürü kendisine Urfa'da yaşayan bir ustad tarafından öğretilmişti. Yoğun olaylar bu okulun azimli bilimsel çalışmalarını engelleyemedi. Eski ve yeni ahit'in Süryanice yazımı bilginler tarafından bu okulda araştırılır ve yazılır. Bölgenin diğer ünlü okulu Nusaybin akademisidir. Pers istilası sonrası Nusaybin'i terk eden bilginler Urfa okulunda çalışmalarına devam ederler. Bu okula zengin katkıda bulunurlar. Ayrıca Nusaybin'nın zengin kültürlü sınıfının önemli bir bölümü Urfa'ya gelir yerleşir. Burada bir saptama yapmak gerekir. Tarihsel süreçte Urfa çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmıştır. Urfa merkezde şimdi olduğu gibi çok eski tarihlerde, Süryani, Ermeni, Arap ve Kürtler birlikte yaşamışlar, ortak bir kültür edinmişler. Hatta eski dönemlerde Yunan, makadon halkı Urfa'da olduğu gibi Harran'a yerleşmişlerdir. Urfa bir halklar ve dinler mozaiğidir desek doğrudur. Perslerin 363 yılında Nusaybin'i almasından sonra Urfa'ya gelen bilgin ve din adamı Aziz Afrem'de vardı. Böylece Urfa'ya Mezopotamya'nın en uzak yerlerinden öğrenciler gelirdi. Urfa bu dönemde akademi ve Kilise merkezi olarak haklı bir ün kazandı. Bunda Aziz Afrem'in büyük rolü oldu. Burada Aziz Afrem'in daha evvel yazılan bir anektodunu başka bir anlatımla kısa bir yaşam öyküsünü verelim. Aziz Afrem'in babası Nusybinli Annesi ise Diyarbakırlıdır. Pers istilasından sonra Diyarbakır'a dayılarının yanına gider orada bir süre kaldıktan sonra Urfa'ya gelir. Urfa'ya gelişini başka bir yazarın anlatımı ile farklı bir şekilde belirtelim. Aziz Urfa'nın kapılarına ulaştığında, bir çamaşırcı kadın gördü, ya da başka bir anlatıya göre fahişe  bir kadınla karşılaştı: bu kadın azize utanmasızca bakıyordu, aziz onu azarladı, kadın ona şöyle dedi: seni seyretmek benim için doğrudur, çünkü bir erkek olan senden hoşlanmayan kendimi alamadım; ama sen bana bakmamalısın, hoşlandığın toprağa bakmalısın. Cevabını verir. Devam edecektir.  
Ekleme Tarihi: 10 Aralık 2021 - Cuma

ESKİ URFA TARİHİ VE KÜLTÜRÜ - 20

Kendi devrinde önde gelen bilim insanı Bardaysan nihayet her fani gibi 222 yılında vefat eder. Urfa tarihinde yazılı kaynaklar ve belgeler en çok abgar kralığı döneminden kalmıştır.

Bundan dolayı bu dönemlerle ilgili tarihsel olayları ve kişileri yazmak gerekiyor.

Sonra yine sırasıyla Urfa tarihi ile ilgili bilgiler verilecektir.

Şimdi biz, tarihte ünlü bir kültür merkezi olan Urfa okulundan söz edelim.

Urfa akademisi M.S 6 ve 7 yüzyıla kadar Mezopotamya bölgesinin önemli bir kültür merkeziydi.

Bilginler bu okulda yetişti.

Burada eğitimlerini tamamlayan Bilginler döneminde yine bir kültür merkezi olan Antakya'ya giderlerdi. Dönemin

Bir din adamı ve tarih yazarı Ewsebiyos, düşünsel çalışmalarını Urfa'da yapmıştı.

Sokrates'in belirttiğine göre Ewsebiyos Urfa'nın asil tabakasındandı, çocukluğundan beri kutsal kitabı incelemişti.

Daha sonra helen kültürü kendisine Urfa'da yaşayan bir ustad tarafından öğretilmişti.

Yoğun olaylar bu okulun azimli bilimsel çalışmalarını engelleyemedi.

Eski ve yeni ahit'in Süryanice yazımı bilginler tarafından bu okulda araştırılır ve yazılır.

Bölgenin diğer ünlü okulu Nusaybin akademisidir. Pers istilası sonrası Nusaybin'i terk eden bilginler Urfa okulunda çalışmalarına devam ederler. Bu okula zengin katkıda bulunurlar.

Ayrıca Nusaybin'nın zengin kültürlü sınıfının önemli bir bölümü Urfa'ya gelir yerleşir.

Burada bir saptama yapmak gerekir.

Tarihsel süreçte Urfa çeşitli kültürlere ev sahipliği yapmıştır.

Urfa merkezde şimdi olduğu gibi çok eski tarihlerde, Süryani, Ermeni, Arap ve Kürtler birlikte yaşamışlar, ortak bir kültür edinmişler.

Hatta eski dönemlerde Yunan, makadon halkı Urfa'da olduğu gibi Harran'a yerleşmişlerdir.

Urfa bir halklar ve dinler mozaiğidir desek doğrudur. Perslerin 363 yılında Nusaybin'i almasından sonra Urfa'ya gelen bilgin ve din adamı Aziz Afrem'de vardı.

Böylece Urfa'ya Mezopotamya'nın en uzak yerlerinden öğrenciler gelirdi.

Urfa bu dönemde akademi ve Kilise merkezi olarak haklı bir ün kazandı.

Bunda Aziz Afrem'in büyük rolü oldu. Burada

Aziz Afrem'in daha evvel yazılan bir anektodunu başka bir anlatımla kısa bir yaşam öyküsünü verelim.

Aziz Afrem'in babası Nusybinli Annesi ise Diyarbakırlıdır.

Pers istilasından sonra Diyarbakır'a dayılarının yanına gider orada bir süre kaldıktan sonra Urfa'ya gelir.

Urfa'ya gelişini başka bir yazarın anlatımı ile farklı bir şekilde belirtelim.

Aziz Urfa'nın kapılarına ulaştığında, bir çamaşırcı kadın gördü, ya da başka bir anlatıya göre fahişe  bir kadınla karşılaştı: bu kadın azize utanmasızca bakıyordu, aziz onu azarladı, kadın ona şöyle dedi: seni seyretmek benim için doğrudur, çünkü bir erkek olan senden hoşlanmayan kendimi alamadım; ama sen bana bakmamalısın, hoşlandığın toprağa bakmalısın. Cevabını verir. Devam edecektir.

 

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yeniurfagazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.