Ahlak; Arapça'da "yaratma", "yaratılış" ve "yaratılmış" gibi manalara gelen "halk" ile aynı kökten olan "hulk" veya "huluk" kelimelerinin çoğunluğudur.Lügat kitaplarında "hulk" kelimesinin huy, seciye, tabiat, mertlik, din ve yaratılış manalarına geldiği belirtilmiştir. Buna göre "ahlak" kelimesi lügatta huylar, seciyeler, insanın manevi yapısını belirleyen özellikler… gibi manalara gelir. Hulk veya huluk, insanın beden ve ruh bütünlüğüyle alakalıdır. Ahlak bu çerçeve içinde, "insanın bir amaca yönelik olarak kendi arzusu ile iyi davranışlarda bulunup kötülüklerden uzak olmasıdır." şeklinde tanımlanabilir.İslam düşüncesine göre insan bir ruh ve beden varlığıdır. (6 En'am, 11-12). İnsan, beden sağlığının olduğu kadar ruh sağlığını da korumak ve geliştirmek zorundadır. Kur'an-ı Kerim'deki "Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayınız; iyilik yapınız…"(2 Bakara, 195) mealindeki ayetin, insanı, bedeni, tehlikelere olduğu kadar ahlaki hastalıklara ve manevi eksikliklere karşıda uyardığı ortadadır. İşte bu noktayı göz önüne alan İslam ahlakçıları, ahlak ilmini "ruhi tıp ilmi" şeklinde tarif etmişlerdir.Bu konuya özel önem veren Gazali'ye göre Allah, insanın bedenini tam, düzenli ve ölçülü yarattığı halde ahlakını geliştirmeyi onun kendi çabasına bırakmıştır. Bu çabada ahlaka dair bilgi sahibi olmanın önemli bir yeri vardır.Ahlak kısaca "Neyi yapmalıyız" sorusunun cevabını araştıran bir ilimdir. Şu halde bu ilim bize hayır ve şer hakkında bilgi vermeyi, insan olarak uymak zorunda olduğumuz kaide ve kanunları, vazife ve sorumlulukları tanıtmayı, böylece ahlaki ve ictimai bakımdan mükemmel bir insan meydana getirmeyi gaye edinir. Ahlak ilmi kısaca temas ettiğimiz bu gayesini gerçekleştirmek için psikoloji, pedagoji ve sosyoloji gibi ilimlerin verilerinden de faydalanır.Bundan da olsa gerektir ki, bazı İslam âlimleri "ahlak ilmini" kısaca, vazifeler ilmi, faziletler ilmi, hayrın ilmi diye tarif etmişlerdir. Yani insana yapması icabeden vazifeleri bildiren ilim olarak vasıflandırmışlardır.İslam'da ahlak meflumu; bu âlemde en mükemmel bir şekilde insanın varoluş gayesini gerçekleştirmek ve insan hayatını tanzim etmek gayesiyle vahyin sınırlandırdığı şekilde, insani davranışlar için konulmuş prensip ve kaidelerden ibarettir.