URFA’NIN KURTULUŞ VE KÖY MİLİSTLERİ

Molla Mehmet bilinen adıyla Mehemedi Musto yani Mustafa’nın oğlu Molla Mehmet, Miladi 1 Temmuz 1901 (Hicri 14 Rebiü-l Evvel 1319 Pazartesi) Urfa’nın Canbek (Demircik) köyünde Dünya’ya gelmiştir. Baba adı Mustafa, Ana adı ise Zeliha’dır. Molla Mehmet soy ismi verilirken ilk önce Tepe sonra da Canbeyli olarak değiştirmiştir. Eğitime gelince Molla Mehmet (Babasının izniyle köyden ilk kez çıkarak Halep İline giderek Arapça ve Farsça eğitimler neticesinde ileri düzeyde Arapça okur ve konuşurdu. Dil eğitimin yanında Kur’an-ı Kerim Tilaveti ve Tefsirin eğitimini tamamlayarak köyüne döndü.) Molla Mehmet’ın yaş 16’yı yeni bitirmiş 17’den yeni gün almıştı. O yıllarda Kurtuluş Savaşı çıkmış Ülkesi ve bulunduğu İl olan Urfa da işkal altında idi. Urfa’nın kurtuluşu için var gücü ile Urfa Milislerine bulunduğu köyden ve civar köylerden iaşe yardımları toplayarak ulaştırmaya çalışırdı. Dönemin Urfa milis kuvvet komutanı Yüzbaşı Ali Saip ile Açıksu civarında ve kına köyü yakınlarında her hafta sonu cumartesi günü görüşürlerdi. Molla Mehmet topladıkları iaşeleri haftalık olarak çok gizli bir şekilde ulaştırdı. Bu olay her hafta periyodik olarak devam etti. Molla Mehmet yardımların yanında Urfa Milis Kuvvet Komutanı Ali Saib’ten alınan gizili emir ile köy ve civarında köy milisleri oluşturulmuş hazır kıta bekliyorlardı. Savaş başladığı zaman buradan yola çıkarak destek vereceklerdi. Urfa merkezde çatışmaların seyrine göre yönleneceklerdi. Urfa’nın kurtuluş hareketi başladığı zaman not (Fransız) işkal komutanı Saco’ya verilir. Urfa’dan çıkması için verilen süre tamamlandığı zaman Urfa merkezden hareketler başlayınca Fransız işkal komutanı Saco Urfa’dan ayrılacaklarını söyledi. Urfa Milis Komutanı Yüzbaşı Ali Saip bey Molla Mehmet’e ve emrinde oluşturduğu köy milistlerine haber göndererek yanı Antep yol güzergahına konuşlanmalarını istedi. Molla Mehmet emrindeki köy milistlerini alarak geceden yola düşerek Antep yol kavşağında diğer milistler gibi yerini aldı. Urfa’nın işkal kuvvetleri Urfa’nın İl sınırlarını terk edene kadar takip ettiler. Ama Molla Mehmet ve köy Milistlerinin biraz daha uzadı. Antep İl Milistlerine katılarak, Antep’ten de çıkana kadar takibini sürdürdüler. Molla Mehmet aynı güzergâhı takip ederek Urfa’ya döndüler. Urfa’nın kurtuluşundan sonra Molla Mehmet köyüne dönerek, aldığı eğitimlerin hakkını vermek için köy gençlerin, çocuklarını evin avlusuna toplayarak hem bu Vatanı nasıl muhafaza ettiklerini anlatırdı. Anılarının yanında Medrese eğitimi olarak Arapça, Farça ve Kuran-ı Kerim dersleri vererek kendince eğitimde sağlıyordu. O dönem Molla Mehmet’in tedrisatından geçen birçok insan Ülkenin çeşitli İl’lerinde hoca ve üst düzeyde görev aldılar. Molla Mehmet köyde evlenerek 6 Erkek (Halil, Emin, Ahmet, Mahmut, Mustafa ve Mehmet Ali) 3 Kız (Rabia, Fatıma ve Zeliha) çocuğu Dünya’ya geldi. 9 çocuğundan birincisi yani en büyüğü Urfa merkeze gelerek Eğitimine ve çalışma hayatına atılarak ailesine katkıda bulundu. Molla Mehmet (Mehemedi Musto) Miladi 13 Mart 1957 (Hicri 11 Şaban 1376 Çarşamba akşamı) vefat etmiştir. Mezarı ise Şanlıurfa İl, Karaköprü İlçesine bağlı Demircik Kırsal (Canbek köyü) Mahallesinin mezarlığında yatmaktadır. Şanlıurfa’mız gölgede kalmış görünmeyen büyükleridir. Şanlıurfa’mız öyle kolay Vatan edinilmedi. Öncesi de var sonrası da var. İlmi ile de Bilimi ile de sahiplenmeliyiz. Bu nedenle her şeyiyle Vatanımıza sahip çıkmalıyız.