ŞANLIURFA FISTIĞI VE ARALIKLARI

Şanlıurfa Fıstığının dikim yönünden önemini dünyaca ünlü üniversiteler arasında yer alan Amerika Kaliforniya Üniversitesini araştırması.

Dünyanın diğer önemli bir üreticisi olan ABD’de de fıstık yetiştiriciliği sulu koşullarda yapılmaktadır. Buradaki bahçelerin dikim aralıkları makinalı tarıma uygun olarak (makinalı hasat, makinalı budama) sıra arası geniş (6 m veya 6.4 m) ve sıra üzeri dar tutulmaktadır (3 m, 5 m, 5.5 m, 5.8 m veya 6 m). ABD’deki bahçelerde dekarda 30-40 ağaç bulunmaktadır. Ülkemizde eskiden beri kuru koşullarda yetiştiricilik yapıldığı için, Şanlıurfa fıstığı bahçeleri genellikle 8 metreye 8 metre, 7 metreye 7 metre ve ya 6 metreye 6 metre sıra aralık mesafelerinde tesis edilmiştir. Kuru koşullar için bu mesafeler uygun olmakla birlikte sulu koşullar için bu aralık ve mesafeler arazinin etkin kullanılmaması ve sınırlı olan üretim alanlarımızın bir nevi israf edilmesi anlamına gelmektedir. Çünkü Şanlıurfa fıstık ağaçları 50 yaşına gelinceye kadar, ağaçlar arasında bırakılan bu boşlukları dolduramamaktadır. Oysa modern meyvecilikte bodurluk istenmekte ve bu sayede birim alanda daha çok bitki dikilmek suretiyle kaliteli yüksek verim hedeflenmektedir. Dolayısıyla sulu koşullarda bitkiler ve sıralar arasında geniş mesafeler bırakmak, modern meyveciliğin felsefesine uygun olmamaktadır. Şanlıurfa’mız da ve çevrede kuru koşullarda 8 metreye 4 metre, 8 metreye 6 metre ve 8 metreye 8 metre aralık ve mesafelerde dikilmiş Şanlıurfa fıstığı çeşitleri üzerinde yürütülen çalışmada, dekara verim bakımından kullanılan bütün çeşitlerde 8 metreye 4 metre dikim aralığından daha fazla verim elde edildiği görülmektedir. Tarım yönünden Şanlıurfa’nın en eski yerleşim yeri kabul edilen Şanlıurfa Tektek Dağlarında sulu koşullarda değişik Şanlıurfa fıstığı anaç ve çeşitleri üzerinde yürütülen çalışmada olmuştur. Harran Üniversitesinin Ziraat Fakültesin tarafından yapılan sulu koşullarda yürütülen çalışmada çeşitli mesafeler kullanılmıştır. Bu mesafeler de en yüksek dekara verim 6 metreye 1 metre ve 6 metreye 2 metre ağaç dikim aralıklarından elde edildiği örülmüştür. Şanlıurfa’daki Şanlıurfa Fıstığı genellikle kuru bölgede yapıldığı için bu bölgede de ağaç aralıkları (Mesafeleri) 4 metreye 4 metre şeklinde görülmektedir. Buda arazi boşluklarının olmadığı anlaşılmaktadır.     Haberi: Yakup CANBEYLİ Gazeteci & Spor Yazarı, Araştırmacı