Türk Ordusundan İdlib’de çok boyutlu güvenlik misyonu

TSK, Suriye'nin İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki ateşkes rejiminin takibi için gözlem noktaları oluşturmak amacıyla başladığı görev, ilk etapta İdlib-Afrin hattında gerçekleşiyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Suriye'nin İdlib gerginliği azaltma bölgesindeki (çatışmasızlık bölgesi) ateşkes rejiminin takibi için gözlem noktaları oluşturmak amacıyla başladığı görev, ilk etapta İdlib-Afrin hattında gerçekleşiyor. Bilinene göre Hatay'ın Reyhanlı ilçesinden hareket ederek dün gece sınırın Suriye tarafında geçen TSK unsurları, İdlib'in kuzeyinde bulunuyor. TSK unsurları ilk etapta, Türkiye sınırında bulunan terör örgütü PKK/PYD kontrolündeki Afrin'in yakınlarında bir noktada konuşlandı. Suriye'deki ateşkesin diğer garantörleri Rusya ve İran ile varılan Astana anlaşmaları çerçevesinde gerçekleşen intikal, İdlib-Afrin sınır hattında sürecek. İlerleyen süreçte kademeli olarak İdlib'in kuzeyinden güneyine uzanacak intikalde TSK'nın 10'dan fazla bölgede gözlem noktası oluşturması öngörülüyor. Garantör ülkelerin silahlı kuvvetlerine mensup birliklerden oluşan Gerginliği Azaltma Kontrol Gücü’nde yer alan TSK unsurları, Kazakistan'ın başkenti Astana'da varılan anlaşma çerçevesinde konuşlanacak. Türkiye İdlib'in iç bölgelerinde, Rus güçleri ise dışında gözlem noktaları kuracak. TSK'nın İdlib ilindeki gerginliği azaltma bölgesinde ateşkes rejiminin takibi kontrol ve gözlem noktaları oluşturmayı hedefleyen misyonu, Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile koordinasyon içerisinde gerçekleşiyor. Göç dalgasının önüne geçilecek Türk askeri unsurlarının intikali ile rejim ve muhalifler arasındaki ateşkesin etkinliğinin artırılması, çatışmaların sona erdirilmesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerlerinden edilenlerin evlerine dönüşü için uygun şartların sağlanmasına destek vermek hedefleniyor. Ateşkesin korunamaması durumunda Esed rejimi, İran destekli güçler ve Rusya’nın yakın dönemde İdlib’e yönelik büyük bir şiddet dalgası başlatmasından endişe ediliyordu. Böylesi bir durumda milyonlarca kişinin Türkiye’ye girmek üzere sınıra yığılması bekleniyordu. Sınıra sıfır sayılabilecek kuşakta halihazırda 1 milyondan fazla kişi kamplarda barınıyor. TSK’nın İdlib’de ateşkesin korunması amacıyla başlatacağı intikal, sivillerin güvenle barınmasını sağlayacağı için, olası göç dalgasının önüne geçmiş olacak. ​ PKK/PYD'ye karşı güvenlik duvarı Türkiye’nin İdlib içerisinde oluşturacağı askeri hat, aynı zamanda İdlib ilinin kuzeydoğu ucunda yer alan Halep’e bağlı Afrin ilçesindeki terör örgütü PKK/PYD'nin İdlib’e yayılmasının önünde güvenlik duvarı halini alacak. 2011’den bu yana Afrin'i işgal eden terör örgütü, ülkenin kuzeyinde, Irak sınırından başlayarak Akdeniz’e çıkabileceği bir koridora kavuşmak için İdlib’in bir bölümünü ele geçirmek istiyor. İdlib'deki durum Suriye'nin kuzeybatısında Türkiye sınırında yer alan İdlib, Mart 2011'de çıkan iç savaşta rejimin yoğun saldırılarının adresi oldu. İdlib, Mart 2015'te Beşşar Esed rejiminden kontrolünden çıkarak, askeri muhalif gruplar ile rejim karşıtı silahlı örgütlerin hakimiyetine girdi. 

 Nüfusu 2,5 milyon civarındaki kent, ülkenin iç bölgelerinden kaçan sivillerin de sığınmasıyla, yaklaşık 4 milyon kişinin sıkıştığı bir alan haline geldi.

 Kentte en etkin askeri muhalif grup Ahraru’ş Şam ile rejim karşıtı silahlı grup Heyet Tahrir Şam, yaklaşık 3 ay önce il merkezinden çekilmişti. 

 İdlib'in il merkezini, halihazırda sivillerden oluşan Yerel Meclis yönetiyor. Halka sunulan hizmetler, Suriye Geçici Hükümeti'nce Yerel Meclis'e aktarılan kaynaklarla karşılanıyor. 

 İl merkezinde silahlı herhangi bir grup ya da örgüt bulunmazken, bu unsurlar kentin kırsalında, kontrol noktalarında yer alıyor. Son aylarda, bölgede Heyet Tahrir Şam'ın ağırlığı artmıştı. İdlib'de Özgür Suriye Ordusu bünyesinde birçok yerel grup da varlığını sürdürüyor. 

İdlib’in kuzeydoğusunda batı Halep, güneyinde Hama kırsalı, batısında ise Lazkiye bulunuyor. 

Söz konusu alanların bir kısmı muhalefet, diğer kısmı rejim güçleri tarafından kontrol ediliyor. Türkiye, Rusya ve İran, Astana toplantılarında vardıkları anlaşma çerçevesinde, İdlib ili ile çevresini, yani iki tarafın cephe hatlarının geçtiği Halep, Hama ve Lazkiye’nin belli kısımlarını, "İdlib gerginliği azaltma bölgesi" kapsamına almışlardı.