RÖPORTAJ: MEHMET ER

Ülkenin kanayan yarası olan mevsimlik tarım işçiliği ile ilgili sohbet havasında geçen röportajda Başkan Göbek, tarım işçileri gittikleri illerde hangi şartlar altında çalıştıklarını, Şanlıurfa'da her yıl ne kadar tarım işçisi başka şehirlere gittiklerini, İŞKUR bünyesinde tarım işçilerine yer verilip verilmediğini, Suriyeli mültecilerin artması tarım işçilerini etkileyip, etkilemediğini ve daha birçok konuyu biz sorduk Mevsimlik Tarım İşçileri Derneği Başkanı Mehmet Göbek cevapladı.

ŞANLIURFA'DA HER YIL NE KADAR TARIM İŞÇİSİ BAŞKA ŞEHİRLERE GİDİYOR?

"Şanlıurfa tarım işçileri Merkezi sayılabilecek bir konumda, mevsimlik tarım işçilerinin en fazla yoğun olduğu bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde Şanlıurfa'dır.
Bu insanlarımız genellikle Mart ve Nisan aylarında Şanlıurfa ilimizden Türkiye'nin çeşitli illerine Mayıs ve Nisan aylarında mevsimlik Göçe maruz kalıyorlar.
Yaklaşık Şanlıurfa'mıza 150 binin üzerinde insanlarımız memleketlerde terk ederek, Türkiye'nin değişik illerinde gidip çalışmak zorunda kalıyorlar mercimek pamuk soğan seracılık gibi çeşitli tarım faaliyetlerinde çalışıyorlar."

BU GÖCÜN ÖNÜNE NASIL GEÇİLEBİLİR?

"Biz daha önce de söyledik. Şanlıurfa tarım başkenti olmasına rağmen maalesef tarımsal faaliyetlerin sanayiye dönüşmemesi noktasında bazı sıkıntıları var.
İlimizin yöneticilerinin bu konuda master planları yapılması ve çalışmalar yapması lazım yapıyorlar ama çalışmaları yetersiz durumda, muhakkak Şanlıurfa'nın tarım Sanayi ye dönüşmesi lazım ve bu insanlar istihdama yönelik çalışmalar yapılması lazım yoksa işsizlik çözülmez."

TARIM İŞÇİLERİ GİTTİKLERİ İLLERDE HANGİ ŞARTLAR ALTINDA ÇALIŞIYORLAR?

"Mevsimlik tarım işçilerinin sorunları çok fakat zamanla bu sorunlara dolmaya başlıyor. Özellikle en büyük sorun ulaşım sorunu buradan insanlar giderken kendi imkanları ile gidiyorlar, kendi ceplerinden karşılıyorlar, kendi imkanları ile gittikleri zaman özellikle trafikte her zaman medyada da yer alıyor ölüm vakaları, yaralanmalar yer alıyor.
Ulaşım konusunda gerekli tedbirlerin alınması lazım bu konuda denetimler yapılıyor ama özellikle işverenlerin ve yetkililerin, belediyelerin diğer birimlerin bu konuya bir an önce el atarak mevsimlik tarım işçileri konusunun, Bu insanlarımızın ulaşım giderlerini kendilerinin karşılaması lazım. Bu insanlarımız giderken, işverenler yani Toprak sahipleri Çavuş dediğimiz kesime avans veriyorlar ve bu çavuşlara, bu insanlar avans veriyor, daha sonra bu insanlar çalıştıktan sonra bu paraları kendilerinden kesiyorlar. Karayolu yönetmenin de değişiklikler yapılması lazım.

EN BÜYÜK SORUNLARDAN BİRİ DE BARINMA SORUNU

İnsanlarımız gittiği yerlerde barınma problemleri yaşıyor. Çoğu çadırlarda yaşıyorlar. Çadırlar hem mutfakları, hem banyoları, hem oturma odası, Yani insanlar her şeyi durumunda 10 -12 kişilik aileler bir çadırda yatıp kalkıyorlar. Genelde bez çadırlarda yaşıyorlar. Prefabrik evler belli yerlerde var ama yetersiz durumda. Çünkü buraya giden insanlarımız çok bu yönde de çalışmalar devam ediyor.

BİR DİĞER SORUN İÇME SUYU SORUNU

İnsanlarımız gittiği zaman orada içme suyu ile ilgili sıkıntılarla karşı karşıya kalıyorlar. Özellikle, Büyükşehirlerde bu insanlarımıza su abonesi yapılarak ve herkesten para alıyorlar.
Mağdur durumda olan aileler de var. Bazı yerlerde kuyulardan su çekiyorlar 3 kilometre 5 kilometre uzaklarda olan yerlerde var. Bu durumda olan sıkıntılar çok var.
Temel olan sıkıntılardan bir tanesi de banyo sıkıntısı ve tuvalet sıkıntısı had safhada, Birçok yerde tuvalet yok açık alana tuvaletlerini maalesef yapmak zorunda kalıyorlar. Sağlıkla ilgili birçok sıkıntıları var bu insanlarımızın sağlık güvenceleri yok. Karşılaştığı en büyük sorunlardan bir tanesi de eğitim. Okul çağında olup da okulu terk eden bir sürü çocuklar var.
Bununla ilgili çalışmalar devam ediyor ama ne kadar yaparsak yapalım insanlar çalışmak zorunda kaldıkları için çocukların da beraberinde götürüyorlar. Bununla ilgili de bu çocukların ailelerine istihdama yönelik İŞKUR konusunda istihdam yapılması lazım. Bu çocuklara kurs verilmesi lazım, Yoksa başka bir yolu yoktur bunun bir Diğer husus da özellikle mevsimlik tarım işçilerinin arka planda olan sosyal yapı'dan bahsedebiliriz, işsiz kalan bu çocuklarımız genelde madde bağımlılığı ve uyuşturucu gibi birçok kötü alışkanlıklara bulaşabiliyorlar."

İŞKUR BÜNYESİNDE TARIM İŞÇİLERİNE YER VERİLİYOR MU?

"Özellikle bu insanlarımız geldikleri zaman işsiz ve vasıfsız durumda oldukları için İŞKUR'a biz daha önce defalarca söyledik iletişime geçtik. Maalesef bu insanlarımızın birçoğu İŞKUR bünyesinde iş alınmamakta maalesef çoğu işsiz gezmektedir. Bu konuda bize de baya şikâyetler var. Kurumlarla yetkili kişilerle görüşmeler içerisindeyiz de görüşmelerimiz devam ediyor."

ŞANLIURFA'DA SURİYELİ MÜLTECİLERİN ARTMASI TARIM İŞÇİLERİNİ ETKİLİYOR MU?

"İnsanlarımız etkileniyor, Tabii ki bu konudan, insanlarımız ucuz işgücünden dolayı, Suriyeli insanlarımızı tercih ediyorlar. Suriyeliler 30 - 35 TL ye çalışıyorlar bizim insanlarımız 50-60 TL çalıştıkları için ucuz olan istihdamı tercih ediyor."

SON OLARAK YETKİLİLERE BU KONUYLA İLGİLİ NELER SÖYLEMEK İSTERSİNİZ?

"Son olarak istihdam konusunda, özellikle bugün gelen insanlarımıza İŞKUR kanalıyla istihdama yönelik proje kurs meslek edinme kursları hem çocuklara hem kadınlar hem de bu insanlara yönelik çeşitli meslek edinme kursları vasıtasıyla bu insanların istihdama yönetebiliriz ve özellikle Büyüklerimizden talebimiz, Şanlıurfa tarımın başkentidir, tarımsal faaliyetlerin dönüştürülmesi için dönüştürme için çalışmalar başlatılması lazım, özellikle hayırsever iş adamlarımızın buraya teşvik ederek yatırımlar yapılması teşvik edilmelidir diye düşünüyorum." Diyerek sözlerini sonlandırdı.